toplumsal tabakalaşma tarımsal üretim ve ticaret

İlk ve Orta Çağ’da Toplumsal Tabakalaşma

Toplumsal tabakalaşma, insanlar arasındaki ekonomik ve toplumsal eşitsizliğin görünür hâle gelmesidir.

Tarih boyunca kölelik, kast sistemi ve mevkiye bağlı sistem gibi toplumsal tabakalaşmalardan söz edilebilir.

Kast sistemi, bir kişinin toplumsal konumunun yaşamı boyunca belirlendiği toplumsal bir düzendir.

. Bir Hindu kendisinden aşağı kastta olan biri ile aynı sofrada yemek yiyemez

Üst kastlardan veya kendi kastından birini öldüren kimse idam cezası alır.                                                                Alt sınıftan birini öldüren kişi ise idam cezası almaz.

. Brahmanlar dört, Kşatriyalar üç, Vayşiyalar iki, Sudralar ise bir kadınla evlenebilir. Kastlar arası evlilik yasaktır.

. Eşi ölen bir kadının tekrar evlenmesi tüm kastlarda yasaktır.

. Kast kurallarına uymayanlara verilen en büyük ceza kasttan çıkarılmalarıdır.

Meslekler babadan oğula geçer.

İlk ve Orta Çağ’da Tarımsal Üretim

İnsanlığın ilk dönemlerinde tarım aletleri oldukça ilkeldi. Tohumlar toprağa delikler açılarak ekilmekte, ürünler çakmak taşından yapılan oraklarla biçilmekte ve tahıl, taş dibeklerde Öğütülmekteydi.                                                                                                                        Topraklar, önce ağaç bir sapın ucuna takılmış basit taş çapalar ile işlenirdi.Dünyanın pek çok yerine yayılan çapaya dayalı bu tarım şekli, yerini daha sonra sabanlarla yapılan tarıma bıraktı. Hayvanları ehlileştiren insanlar, zamanla sulama kanalları da yaparak bunları tarım işinde kullanmaya başladı.                                                                                                MÖ 6000’lerde sığır cinsi evcilleştirildi. Hayvanlar tarafından çekilen sabanlar, ilk kez

MÖ IV veya III. bin yılda ortaya çıktı. Avrupa’da at bir zaman sonra tarımda öküzün yerini aldı.

Tarımda en önemli değişimlerden biri XII. yüzyıldan itibaren demir araçların tarımda kullanılmasıdır.

İlk Çağ’ın ve Orta Çağ’ın geleneksel üretim kapasitesi, temelde insan ve hayvan gücüne dayandığı için düşük bir düzeyde kaldı. Üretim ve ticarette yeterli aşama kaydedemeyen devletler; askerlik, savaş ve ganimet gibi siyasi yollarla zenginliği elde etmeye
çalıştı.

İlk ve Orta Çağ’da Ticaret

İlk ve Orta Çağlarda Asya ile Avrupa arasındaki ticari faaliyetler genellikle ticaret yolları vasıtasıyla gerçekleşirdi. Bu ticarette genel olarak ipek, ipekli kumaşlar, porselen, madeni

eşyalar, kâğıt, baharat tuz, cam eşya, şarap,at, hayvan ürünleri (deri ve postlar), değerli madenler, taşlar ve ziynet eşyaları (takılar) taşınırdı.                                                                                                    TİCARET YOLLARININ ÖNEMİ: ticari ürünlerin yanı sıra kıtalar arasında kültür alışverişine de imkân sağlamıştır.

Ticaret yolları üzerindeki ulaşım, kervanlar vasıtasıyla sağlanırdı.Kervanların en büyük yük taşıyıcısı iki hörgüçlü develer,bunun yanında katır veya atla çekilen tekerlekli taşıtlar ve binek hayvanlarıydı.                                                                                                                                Ulaşımın hayvan gücüne dayanması, seyahate katılanların sayısını kısıtlardı. Denizaşırı
ulaşım, insan veya rüzgâr gücü ile gerçekleşirdi.                                                                            OrtaÇağ’da üç yelkenli gemilerin, pusula ve haritanın da kullanımıyla denizciliğin ticari değeri artmaya başladı.

KARUM, şehrin hemen dışında ticari işlerin görüldüğü, kendine özgü siyasi ve yönetim

statüsünün bulunduğu yerleşimlerdir.

Asurlu tüccarların Anadolu’daki en büyük karumu, Kaniş (Kayseri-Kültepe) şehrinde Bulunurdu.

AGORA: kent meydanı, çarşı, pazar yeri

HAN: küçük kervanların indiği, yolcuların konakladığı,malların depolandığı, atölyelerin bulunduğu ve ticaretin yapıldığı yerlerdi.

ARASTA:Aynı esnaf grubuna ait dükkânların bir sokak üzerinde karşılıklı sıralanması ile meydana gelen çarşı.

RİBATLAR: ticari konaklama amacıyla kullanılan yerler. Bu yapı örneklerinin çoğu

İpek Yolu üzerindeydi.

KERVANSARAYLAR:kervanların güvenliği ve konaklaması için ana yol kenarında tesis edilen yapılardır.

Anadolu’da yapılan kazılarda bulunan ilk para örnekleri MÖ VII. yüzyıla ait olup bunları Lidya kralı bastırmıştır. Krallar için para basmak 1-egemenlik sembolüdür. Ekonominin gücünü göstermesi bakımından önemlidir.Metal sikkelerden yapılan ilk paralar, genellikle altın ve gümüşten basılmıştır

KRAL YOLU Anadolu’da, Ege Bölgesi’nde bulunan Sardes’ten başlayıp Pers imparatorluğu’nun başkenti Sus’a kadar uzanır. Pers İmparatoru Darius’un yaptırmıştır.

 

 

 

İPEK YOLU:Orta Çağ’da Çin’den başlayıp Doğu Türkistan,Moğolistan, Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Türkmenistan’ı geçip Hazar Denizi’ne ulaşan İpek Yolu’nun bir kolu

da İran üzerinden Suriye’nin Lazkiye Limanı’na ulaşırdı.                                                               Diğer bir büyük kolu ise Karakurum Dağları’nı aşarak İran üzerinden Anadolu topraklarına girerdi. Anadolu'dan da deniz yolu veya Trakya üzerinden kara yolu ile Avrupa'ya giderdi

 

İpek Yolu, tarih boyunca hem geçtiği bölgeleri iktisadi açıdan kalkındırıp halkın refah seviyesini yükseltmiştir.                                                                                                                                   Doğu-Batı kültür ve uygarlıkları için bir köprü olmuştur. Böylece farklı pek çok ulusun birbiriyle tanışmasında, ticaret yapmasında ve kültürel zenginliğin alışverişinde etkin rol oynamıştır.

İpek Yolu’nun hâkimiyeti için bölgede sürekli siyasi ve askerî mücadeleler olmuştur

KÜRK YOLU:Don Nehri’nin denize döküldüğü yerden başlayıp Ural Dağları ve Güney Sibirya ormanları sınırından Altaylar’a, Sayan Dağları üzerinden Çin’e ve Amur Nehri’ne ulaşan
yoldur Bu yoldan hayvanlarla getirilen deri ve postlar, Etil Nehri vasıtasıyla Hazar Devleti’nin merkezi Hanbalık’a (Etil) ulaştırılırdı. Daha sonra da Güney Sibirya’dan geçerek Avrupa’ya
ve İslam ülkelerine gönderilirdi.                                                                                                             Bu yolun doğu ucu ise Türk devletlerinin merkezi olan Orhun Bölgesi’nden Çin’e
kadar uzanırdı.

BAHARAT YOLU: Baharat çeşitleri Hindistan ve Seylan'dan (Sri Lanka) Kızıldeniz'deki

Akabe Körfezi'ne, Yemen kıyılarına ya da Basra Körfezi'ne deniz yoluyla taşınırdı.                                  Bu kıyılardaki limanlarda gemilerden boşaltılan baharat, kara yoluyla Fenike ve Filistin kıyılarına, Mısır'da İskenderiye'ye ve Karadeniz'e ulaştırılır ve daha sonra gene deniz yoluyla Avrupa'ya taşınırdı

Ticaret yollarının zamanla Müslümanların eline geçmesiyle islam ülkeleri zenginleşmiştir.bu durum Avrupa ülkelerinin haçlı seferlerini başlatmalarına yol açmıştır. Ticaret yollarını ve Orta Doğu’nun zenginliğini ele geçirmek için yapılan bu seferler, Avrupa açısından tam bir hayal kırıklığıyla sonuçlanmıştır

1.Toplumsal tabakalaşma nedir?Tanımlayınız.
C: Toplumsal tabakalaşma, insanlar arasındaki ekonomik ve toplumsal eşitsizliğin görünür hâle gelmesidir.
2.Kast sistemi nedir?kast sistemi içinde yer alan sınıfların isimlerini yazınız.
C: Brahmanlar,Kşatriyalar,Vaysiyalar,Südralar,paryalar
3.Kast sisteminin özelliklerini yazınız.
Bir Hindu kendisinden aşağı kastta olan biri ile aynı sofrada yemek yiyemez

Üst kastlardan veya kendi kastından birini öldüren kimse idam cezası alır.                                                    Alt sınıftan birini öldüren kişi ise idam cezası almaz.

. Brahmanlar dört, Kşatriyalar üç, Vayşiyalar iki, Sudralar ise bir kadınla evlenebilir. Kastlar arası evlilik yasaktır.

. Eşi ölen bir kadının tekrar evlenmesi tüm kastlarda yasaktır.

. Kast kurallarına uymayanlara verilen en büyük ceza kasttan çıkarılmalarıdır.

Meslekler babadan oğula geçer.

4.Üretim ve ticarette yeterli aşama kaydedemeyen medeniyetler zenginliğe hangi yollarla ulaşmaya çalışmışlardır?
Üretim ve ticarette yeterli aşama kaydedemeyen devletler; askerlik, savaş ve ganimet gibi siyasi yollarla zenginliği elde etmeye
çalıştı.
5.Ticaret yollarının önemini yazınız.
ticari ürünlerin yanı sıra kıtalar arasında kültür alışverişine de imkân sağlamıştır.
6.Karum.Agora,Ribat,Arasta ne demektir?
KARUM, şehrin hemen dışında ticari işlerin görüldüğü, kendine özgü siyasi ve yönetim

statüsünün bulunduğu yerleşimlerdir.

AGORA: kent meydanı, çarşı, pazar yeri

ARASTA:Aynı esnaf grubuna ait dükkânların bir sokak üzerinde karşılıklı sıralanması ile meydana gelen çarşı.

RİBATLAR: ticari konaklama amacıyla kullanılan yerler. Bu yapı örneklerinin çoğu

İpek Yolu üzerindeydi.

7.Tarihi öneme sahip ticaret yollarının isimlerini yazınız.
KRAL YOLU,İPEK YOLU,KÜRK YOLU,BAHARAT YOLU
8.İpek yolunun kullanılmasının önemli sonuçları nelerdir?

İpek Yolu, tarih boyunca hem geçtiği bölgeleri iktisadi açıdan kalkındırıp halkın refah seviyesini yükseltmiştir.                                                                                                                                                           Doğu-Batı kültür ve uygarlıkları için bir köprü olmuştur. Böylece farklı pek çok ulusun birbiriyle tanışmasında, ticaret yapmasında ve kültürel zenginliğin alışverişinde etkin rol oynamıştır.

İpek Yolu’nun hâkimiyeti için bölgede sürekli siyasi ve askerî mücadeleler olmuştur

9.Ticaret yollarının müslümanların eline geçmesinin sonucu ne olmuştur?

İslam ülkeleri zenginleşmiştir.bu durum Avrupa ülkelerinin haçlı seferlerini başlatmalarına yol açmıştır.