11.SINIF SINAVA HAZIRLIK SORULARI
11.SINIF SINAVA HAZIRLIK SORULARI 1. XVIII. yüzyılda Fransa’da başlayıp bütün dünyaya yayılan ihtilalin sebepleri neler olabilir? 2. 1789’da Fransa’da Kurucu Meclis, İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirisi’ni ilan etti. Bu bildiride özetle; “Her insan doğuştan hürdür ve diğerleriyle eşittir, vazgeçilmez haklara sahiptir. Devlet gücü millete ait olmalıdır. Sadece milletin seçtiği temsilcilerin yönetme hakkı vardır. Millet de bu temsilcileri denetleyebilir.” denilmiştir. SORU—Bu durum Fransa’da, hangi gelişmeye neden olmuştur? Meşruti yönetime geçilmesine 3. Fransız İhtilali ile Avrupa’nın ve dünyanın siyasi, hukuki ve sosyal yapısı değişti. İhtilalin getirmiş olduğu önemli sonuçlar neler olabilir? 4.Fransız İhtilali’nin yaydığı 6fikirlerden rahatsız olan ve krallıkla yönetilen Avrupa devletleri, Fransa’ya karşı 1792-1815 yılları arasında İhtilal Savaşları’nı başlattılar Fransa’ya karşı İhtilal Savaşları (1792-1815)’nı başlatarak Monarşilerini korumaya çalışan Avrupa devletleri hangileridir? Avusturya, İngiltere, Prusya ve Rusya 5. Fransız İhtilali sonucunda milliyetçilik bilinci gelişti. Bu bilinç, mutlakıyetle yönetilen çok uluslu devletlerin yıkılmasında etkili oldu Mutlakıyetle yönetilmeleri ve çok uluslu bir yapıya sahip olmaları nedeniyle Fransız İhtilali’nden en çok etkilenen imparatorluklar hangileridir? Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Rusya ve Osmanlı Devleti 6. Fransız İhtilali’nden en çok etkilenen ülkelerden biri mutlakıyetle yönetilen ve çok uluslu bir yapıya sahip olan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu oldu. İmparatorluk sınırları içerisinde Macar, Leh (Polonyalı), Çek, Hırvat ve Romen gibi birçok millet bulunmaktaydı. Fransız İhtilali’nin olumsuz etkilerini önlemek isteyen Avusturya-Macaristan’ın öncülüğünde İngiltere, Prusya ve Rusya’nın katılımıyla toplanan ve Avrupa’daki mevcut durumun devam ettirilme kararının alındığı kongre hangisidir? Viyana Kongresi (1815) 7. Avusturya Başbakanı Metternich (Meternik) tarafından Fransız İhtilali’nin etkilerinden korunmak amacıyla geliştirilen Metternich sistemini değerlendiriniz. Metternich sistemine göre, Avrupa’nın neresinde bir ayaklanma çıkarsa birlikte hareket edilecek ve Fransız İhtilali’nin getirdiği milliyetçilik ayaklanmaları bastırılacaktı. Ancak buna rağmen Avusturya, sınırları içerisinde çıkan milliyetçi isyanlara engel olamamış, milliyetçilik akımının etkisiyle Avusturya’da ilk isyan 1848 yılında patlak vermiştir 8. Milliyetçilik akımının etkisiyle Avusturya’daki en büyük ayaklanma 1849 yılında Macarlar ve Lehler tarafından gerçekleştirildi. Avusturya bu ayaklanmaları Rusya’nın da yardımı ile kanlı bir şekilde bastırdı. İsyandan kaçanlar Osmanlı Devleti’ne iltica etti. Osmanlı Devleti’ne iltica eden mültecilerin Avusturya ve Rusya tarafından Osmanlı Devleti’nden geri istenmesi ve Osmanlı Devleti’nin bu talebi reddetmesi hangi sorunun ortaya çıkmasına neden olmuştur? Mülteciler Sorunu 9. Fransız İhtilali ile Avrupa’nın ve dünyanın siyasi, hukuki ve sosyal yapısı değişti. Eşitlik, adalet, özgürlük ve demokrasi kavramları yayıldı. Mutlak krallıkların yıkılabileceği anlaşıldı. Krallar halklarına yeni haklar vermek zorunda kaldı. Yukarıdaki metinden hareketle Fransız İhtilali’nin sonuçlarını Rusya açısından değerlendiriniz Fransız İhtilali’nin yaymış olduğu eşitlik ve adalet gibi diğer akımlar zamanla Rusya’da sosyalizm akımının doğmasına neden oldu. Nitekim bu akım I. Dünya Savaşı esnasında Rusya’da Bolşevik İhtilali’nin çıkmasına neden oldu. Bolşevik İhtilali neticesinde Çarlık Rusya’sı yıkıldı. Bir süre sonra Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği kuruldu. 10. Osmanlı Devleti’nin çok uluslu yapısını çıkarları doğrultusunda kullanarak Osmanlı’da yaşayan Hristiyan topluluklar arasında milliyetçilik fikrini yaymaya çalışan ve böylece Osmanlı’yı parçalamak isteyen devletler hangileri olabilir? Fransa ve Rusya 11. Fransa’nın, Osmanlı Devleti’ndeki Hristiyan topluluklar arasında milliyetçilik fikrini yaymaya çalışmasındaki amaçları neler olabilir? Balkanları ele geçirmek, Mısır’a ulaşmak ve Doğu Akdeniz’de Fransız hâkimiyetini sağlamaktı. 12. Rusya’nın, milliyetçilik akımını kullanarak Osmanlı Devleti’ni parçalamak istemesinin sebebi ne olabilir? Panslavizm politikasını hayata geçirmek 13.Fransız ihtilalinden etkilenerek osmanlı devletine karşı ilk isyan eden ulus kimdir? Sırplardır 14.Fransız ihtilalinden etkilenerek Osmanlı devletinden ilk bağimsızlığını kazanan ulus kimdir? Yunanlılardır. 15.Fransız ihtilalinin Osmanlı devletine olumlu etkisi nedir? Ülkede Anayasal ve Demokratik hareketlerin başlamasına zemin oluşturmuştur. 16. Fransız ihtilalinin Osmanlı devletine olumsuz etkisi nedir? Milliyetçilik akımı 17. Avusturya-Macaristan, Rusya ve Osmanlı Devleti’nin, milliyetçilik akımına bağlı isyanlardan etkilenmesine neden olan faktörler nelerdir? Belirtiniz. Çok uluslu yapıya sahip olmaları 18. Fransız İhtilali ile ortaya çıkan milliyetçilik akımını, Osmanlı Devleti’nin parçalanma süreci açısından değerlendiriniz. Fransız İhtilali ile ortaya çıkan milliyetçilik akımının olumsuz etkileri sonucunda 1829 Edirne Antlaşması ile Yunanlar bağımsız oldu. Sonrasında ise 1878’de Berlin Antlaşması ile Sırbistan, Karadağ, Romanya bağımsızlık elde ettiler. 1908’de Bulgaristan, 1912’de Arnavutluk Osmanlı Devleti’nden ayrılan Balkan ulusları oldu. 19. XVI. yüzyılda Avrupa’da ortaya çıkan, çok sayıda çalışanı bir araya toplayan, mekanik güç kaynaklarını ve büyük ölçüde el emeğini kullanan üretim birimi manifaktür olarak adlandırılır. Üretimde bu yöntemin geçerli olduğu döneme de manifaktür dönemi denir. Manifaktür dönemi hakkında ne gibi çıkarımlarda bulunabilirsiniz? Açıklayınız Manifaktür döneminde, zanaat üretiminin çeşitli aşamalardan geçmesi sonucunda el ile yapılan üretim, yerini makine yardımıyla üretime bırakmıştır. Bu durum iş birliği ve iş bölümü kavramının yaygınlaşmasını, üretimde belirgin oranda artışı sağlamıştır. Dolayısıyla manifaktür dönemi zanaat üretimi ile fabrikasyon üretim arasında bir köprü görevi görmüştür. 20 Aydınlanma Çağı’nda yaşanan bilimsel gelişmeler sonucu Avrupa’da “Sanayi İnkılabı” gerçekleşti. Fiziki güç, yerini makineleşmeye bıraktı. Buhar ve kömür gücüyle çalışan makineler, başta dokuma olmak üzere birçok sanayi dalında kullanıldı. Sanayi İnkılabı 1750-1830 yılları arasında ilk önce İngiltere’de ortaya çıktı. Sanayi İnkılâbı’nın ilk önce İngiltere’de ortaya çıkmasının sebepleri neler olabilir? İngilizlerin geniş sömürgelere sahip olması, ham madde birikimi, geniş pazar imkânlarını elinde bulundurması ve ülkedeki özgür düşünce ortamı ve buhar gücüne dayalı makinenin ingilterede icat edilmesi 21. 1750-1830 yılları arasında ilk önce İngiltere’de ortaya çıkan, kısa sürede tüm Avrupa’ya yayılan Sanayi İnkılabı’nın sonuçlarını değerlendiriniz • Avrupa’da seri üretime geçildi. Halkın sosyal ve ekonomik imkânları genişledi. • Sanayi ön plana çıktı. Büyük sanayi kentleri kuruldu. Köylerden bu kentlere göçler arttı. • Sanayileşmeye bağlı olarak işçi sınıfı önem kazandı. İşçi ve işveren haklarını savunmak amacıyla sendikal faaliyetler başladı. • Sanayileşen Avrupa devletleri, bol ve ucuz ham maddeye ihtiyaç duydu. Bu durum sömürgecilik rekabetini hızlandırdı 22. Endüstriyel üretime geçiş döneminde yapılan teknolojik gelişmelerin sosyal ve ekonomik hayata ne gibi katkıları olmuştur? Açıklayınız Endüstriyel üretime geçiş dönemindeki teknolojik gelişmeler, üretim kapasitesini büyük ölçüde artırarak ekonomik büyümeyi hızlandırdı ve yeni iş alanları oluşturdu. Ayrıca, ulaşım ve iletişimdeki iyileşmeler sayesinde bölgesel ve uluslararası ticaretin gelişmesini sağladı, böylece sosyal ve kültürel etkileşim arttı ve insanların yaşam standartları iyileşti. 23. Sanayi İnkılabı ile birlikte büyük sermayelere dayalı işletmeler arttı. Üretim işlemlerinin makineler tarafından yapıldığı fabrikasyon üretime geçildi. Böylece makine gücü kullanılarak daha çok ham madde işlendi ve daha fazla ürün elde edildi. Neticede Avrupa’da üretimin artmasına bağlı olarak ekonomik refah seviyesi yükseldi. Endüstriyel üretime geçemeyen toplumlar hangi olumsuzluklarla karşılaşmış olabilirler? Açıklayınız Endüstriyel üretime geçemeyen ülkeler, toplumun ihtiyacına cevap verebilecek yeterlikte bir üretim kapasitesine ulaşamadığından dış alıma yani ithalata yöneldi. Bundan dolayı bu tür ülkelerde tüketici bir toplum yapısı oluşmaya başladı. 24. Yukarıda Geleneksel üretim ve endüstriyel üretim arasındaki farklar ile ilgili bir tablo görmektesiniz. SORU—Her iki üretim tarzının olumlu ve olumsuz yönlerini yazarak değerlendiriniz. Olumlu Yönler: Geleneksel üretim, sürdürülebilir ve kültürel mirası korur; Endüstriyel üretim, ekonomik büyüme ve verimlilik artışı sağlar. Olumsuz Yönler: Geleneksel üretim, düşük verimlilik ve gelir getirir; Endüstriyel üretim, çevresel hasar ve iş kaybına neden olabilir 25.Fransız İhtilali ve Sanayi İnkılabı, Avrupa’da bazı ideolojilerin ortaya çıkmasının yanında bazı ihtilallerin de çıkmasına ortam hazırladı. Fransız İhtilali ve Sanayi İnkılabı sonucunda Avrupa’da ortaya çıkan ideolojileri ve ihtilalleri yazınız. İdeolojiler Liberalizm, Kapitalizm, Sosyalizm İhtilaller 1830 ve 1848 İhtilalleri 26. 1830 İhtilali’nin getirdiği akımlar sayesinde bağımsızlığını kazanan ülkeler hangileridir? Belçika ve İsviçre 27. Fransa’da mutlakıyetten cumhuriyete ve anayasal düzene geçiş hangi olay sonucunda gerçekleşmiştir? 1848 İhtilali 28. Fransa’da 1848 İhtilali’nin meydana gelmesinde etkili olan gruplar hangileridir? İşçi sınıfı ve burjuva 29. Mutlakiyetçi monarşi ve Anayasal monarşi (Meşrutiyet) kavramlarını tanımlayınız. Mutlakiyetçi monarşi : Yasama ve yürütme kuvvetlerinin hükümdarda toplandığı bir hükûmet sistemidir. Bu sistemde devlet içinde tek ve en büyük otorite hükümdardır. Anayasal monarşi (Meşrutiyet): Hükümdarın mutlak yetkilerinin bir bölümünü anayasal kurumlara ve meclise devrettiği yönetim biçimidir. 30. Anayasal düzene geçiş, toplumlara ne gibi kazanımlar sağlamış olabilir? Açıklayınız Anayasal düzene geçiş, toplumlara temel hak ve özgürlüklerin güvence altına alınmasını sağlamış, yasal ve siyasal mekanizmalarla hükümetin denetlenmesini mümkün kılmıştır. Ayrıca, farklı sosyal ve ekonomik grupların siyasi sisteme katılımını artırarak, daha adil ve katılımcı bir yönetim biçimini teşvik etmiştir 31. Fransız İhtilali ile Sanayi İnkılabı’nın Osmanlı Devleti’ne etkileri ile ilgili ne gibi çıkarımlarda bulunabilirsiniz. •Sınırları içerisinde milliyetçi isyanlar çıkmıştır. •Avrupalı devletlerin, ülke topraklarına yönelik sömürgeci emelleri ivme kazanmıştır. •El tezgâhlarına dayalı sanayisi zamanla çökme noktasına gelmiştir. •Siyasi, askerî ve ekonomik sorunları artmıştır 32. Fransız İhtilali sonrasında ivme kazanan millî devlet modeli, Avrupa’nın askerî, siyasi ve sosyoekonomik gelişimiyle yakından ilgilidir. Bu sistem içinde zorunlu eğitim, millî hazine, zorunlu askerlik gibi unsurlara da yer verilmiştir. Bu dönemde Avrupa’da kurulan millî devletlerin ortak özellikleri neler olabilir? • Merkezî ve anayasal bir devlet olmak, • İşlevsel bir parlamentoya sahip olmak, • Millî bir topluma dayanmak ve • Laik bir siyaset yürütmek olmuştur 33. Osmanlı Devleti’nin askerî alanda ıslahat yapmasının sebepleri neler olabilir? Osmanlı Devleti’nin askeri alanda ıslahat yapmasının sebepleri arasında, Avrupa devletlerinin askeri teknoloji ve taktiklerindeki gelişmeleri takip etme ve rakipleri karşısında askeri açıdan rekabet edebilirliği koruma isteği yer almaktadır. Ayrıca, iç isyanları bastırmak ve sınırları korumak amacıyla daha modern ve etkili bir orduya ihtiyaç duymaları da önemli bir faktördür. 34. Osmanlı Devleti’nin, XIX. yüzyıldan itibaren yeni düzenli ordu kurma teşebbüsleri neler olmuştur? •Nizam-ı Cedit Ordusu’nun kurulması (modern ordu kurmada ilk ciddi teşebbüs) •Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması •Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye Ordusu’nun kurulması 35. III.Selim döneminde kurulan Nizam-ı Cedit ordusunun giderlerini karşılamak amacıyla kurulan hazinenin ismi nedir? İrad-ı Cedit Hazinesi 36. Sultan II. Mahmut döneminde Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması olayına ne isim verilir? Yeniçeri Ocağı’nın 1826’da kaldırılması olayına “Vaka-i Hayriye” (Hayırlı olay) denilmektedir. 37. Osmanlı Devleti’nde askerî alanda ulus-devlet modelinin temeli olarak görülen olay nedir? 1839’da ilan edilen Tanzimat Fermanı’nda yer verilen , “muhafaza-i vatan” ifadesi, askerliğin Müslim-gayrimüslim tüm Osmanlı tebaasının sorumluluğunda olduğunu gösterdi. Böylece tüm ahalinin devletle olan bağı güçlendirilerek milliyetçilik akımının yaratmış olduğu olumsuzlukların önüne geçilmesi amaçlandı. 38. Osmanlı Devleti’nin zorunlu askerlik uygulamasına geçmek istemesinin sebepleri nelerdir? Daha düzenli, eğitimli ve etkili bir ordu oluşturmak, modernleşme ve Avrupalı güçlerle rekabet edebilmek 39. Sanayi İnkılabı. Osmanlı Devleti’nde sosyal hayatı nasıl etkilemiş olabilir? Sanayi İnkılabı, Osmanlı Devleti’nde şehirleşmeyi artırmış ve hızlı nüfus hareketlerine sebep olmuştur. Ayrıca modernleşme çabalarını tetikleyerek sosyal ve kültürel değişimlere yol açmıştır. 40. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde merkezî otoriteyi güçlendirmeye yönelik yapılan ıslahatlara örnekler veriniz • Telgraf iletişimine yönelik çalışmalar yapılması • Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması • Demir yolu ulaşımının yaygınlaştırılması • Eğitim ve sağlık alanında hizmet veren kurumların devlet kontrolüne alınması 41. —XVIII. yüzyılda Avrupa devletleriyle girilen siyasi ve askerî rekabet çerçevesinde açılan önemli eğitim kurumları hangileridir? • Hendesehane (Mühendislik Okulu-Çağdaşlaşma hareketinin ilk kurumu) • Mühendishâne-i Bahr-i Hümâyun (Deniz Mühendishanesi) • Mühendishâne-i Berr-i Hümâyun (Kara Mühendishanesi) 42. Osmanlı Devleti’nde, Avrupa örnek alınarak açılan ilk askeri teknik eğitim kurumunun adı nedir? Sultan I.Mahmut döneminde 1734’te açılan Hendesehane (Mühendislik Okulu)’dir. 43. Sultan I.Abdülhamit döneminde 1775’te açılan, Batı tarzında eğitim veren ve aynı zamanda günümüz Deniz Harp Okulu’nun temelini oluşturan eğitim kurumunun adı nedir? Mühendishâne-i Bahr-i Hümâyun (Deniz Mühendishanesi 44. Sultan III. Selim Dönemi’nde, Nizam-ı Cedit ordusuna destek amacıyla açılan, Topçu ve İstihkâm Okulu ile Harbiye Mektebi’nin (Kara Harp Okulu) temelini oluşturan mesleki ve teknik okulun simi nedir? Mühendishâne-i Berr-i Hümâyun (Kara Mühendishanesi) 45. Sultan II. Mahmut döneminde 1827’de İstanbul’da açılan, temel amacı Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye ordusunun sağlık alanındaki ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik uzmanlar yetiştirmek olan ilk askeri tıp okulunun adı nedir? Mekteb-i Tıbbiye 46. Sultan II. Mahmut döneminde 1834’te açılan, temel amacı Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye ordusuna modern askerî ve teknolojik bilgiye sahip subay yetiştirmek olan, günümüzde Millî Savunma Üniversitesi’ne bağlı olarak eğitim ve öğretime devam eden askeri okulun adı nedir? Mekteb-i Harbiye 47. Sultan II. Mahmut döneminde Osmanlı devlet bürokrasisi için nitelikli memur yetiştirmek amacıyla kurulan eğitim kurumunun adı nedir? Mekteb-i Maarif-i Adliyye 48. Osmanlı Devleti’nde, Sultan Abdülmecit döneminde 1859’da eğitim faaliyetlerine başlayan ve kaymakam, kaza ve mal müdürü gibi üst düzey devlet memuru yetiştirmek amacıyla açılan, Osmanlı Devleti’nin ilk sivil yüksekokulu olarak da bilinen, günümüzde Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi olarak eğitim faaliyetlerini sürdüren eğitim kurumunun adı nedir? Mekteb-i Mülkiye 49. SORU- -Aşağıdaki tabloda verilmiş olan XVIII ve XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde açılan eğitim kurumlarının amaçlarını karşılarına yazınız 50. XIX. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti ile ilişki kuran devletler kendi çıkarlarını korumak amacıyla Osmanlı topraklarında birçok okul açtılar. Oldukça geniş imkânlara sahip bu okullarda zamanla milliyetçilik fikirleri etkili oldu. Azınlıkların eğitim gördüğü yabancı okullarda Osmanlı aleyhine gizli propagandalar yapıldı. Yine bu okullarda misyonerlik faaliyetleri yaygınlaştı. Zamanla devletin otorite boşluğundan faydalanan birçok ülke Osmanlı sınırları içerisinde, kiliselerin bünyesinde okullar açtılar. Osmanlı topraklarında, açtıkları okullar sayesinde politik çıkarlarını korumaya çalışan ülkeler hangileri olabilir? Amerika, İngiltere, Fransa, Almanya ve İtalya 51. Osmanlı Devleti’nde açılan azınlık okulları ile yabancı ve misyoner okulları hangi olumsuzluklara neden olmuştur? Azınlık okulları ile yabancı ve misyoner okulları, Osmanlı toplumunda etnik ve dini ayrımcılığa neden olmuş ve ulusal birliği zayıflatmıştır. Bu okullarda yapılan yıkıcı propagandalar, özellikle gayrimüslim halk arasında milliyetçilik fikirlerinin yayılmasına neden olmuştur. Bulgar, Rum ve Ermeni isyanlarının çıkmasında bu okullar büyük rol oynadı. Bu gelişmeler Osmanlı Devleti’nin parçalanmasını hızlandırdı. 52. Sultan II. Abdülhamit Dönemi’nde, sosyal devlet yapısının geliştirilmesine yönelik yapılan çalışmalar nelerdir? • Hastaneler, okullar ve sosyal yardım kurumlarının açılması • Tekaütlük yani emeklilik sisteminin uygulanması • Yoksullara aylık bağlanması 53. Sultan II. Abdülhamit Dönemi’nde sosyal devlet anlayışı ile hizmet veren en önemli kurumlar hangileridir? Bu kurumların amaçları nelerdir? •Darülaceze : Engelli, yaşlı, kimsesiz, fakir, âciz, öksüz, yetim vatandaşların barınıp korunması ve tedavisi için 1895’te kuruldu. Osmanlı Devleti’nde modern anlamda faaliyet gösteren ilk sosyal yardım kurumu olan bu kurum günümüzde T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde hizmet vermeye devam etmektedir. •Darülhayr-ı Âli : Öncelikle şehit çocuklarının ve kimsesiz çocukların barınması, eğitilmesi ve bir zanaat öğrenmesi amacıyla Maarif Nezareti bünyesinde 1903’te açıldı. •Himaye-i Etfal Cemiyeti : Korunmaya muhtaç çocukların bakımı amacıyla 1908’de kuruldu. Cemiyet, günümüzde T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde yer alan Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü kapsamında faaliyetlerine devam etmektedir. 54.Denge politikası nedir? Açıklayarak Osmanlı devleti ilk defa hangi olayda kullanmıştır? 55.şark meselesini ilk defa kim kullanmıştır? 56.Şark meselesinin 19 yy.birinci yarısındaki anlamı nedir? 57.Şark meselesinin 19.yy.ikinci yarisindaki anlamı nedir? 58.şark meselesinin 20 yy.daki anlamı nedir? 59.Ermeni sorunu ilk defa hangi antlaşma sonucu ortaya çıkmıştır? 60.Berlin antlaşması ile hangi balkan ulusları bağımsız olmuştur.? 61.Avrupada bloklaşma neden çıkmıştır? Üçlü ittifak ve üçlü itilaf devletlerini yazınız