Kanunlar gelişiyor

                                                   KANUNLAR GELİŞİYOR

Batı Roma İmparatorluğu’nun 476’da yıkılmasından Batı Roma İmparatorluğu’nun bıraktığı boşluğu Katolik kilisesi ve feodal sistem doldurmuştur. sonra Avrupa’nın sosyo-ekonomik, siyasal ve kurumsal yapısında büyük değişiklikler yaşanmıştır. feodalizm evrensel değil, Batı toplumlarına özgü olarak kabul edilmektedir.

Feodalite güçlü savaş lordlarının egemen güç kabul edildiği, zayıfların kendilerini efendilerine emanet ederek kar şılığında sadakatle hizmet sözü verdikleri bir toplum yapısıdır.

 “Kanunun adil olması gerekir çünkü adalet esaslarında tertip edilmeyen bir kanun, üç ayaklı masanın ayaklarından birinin eksikliği gibi hatalara ve haksızlıklara yol açar. O takdirde “devlet tahtı” yıkılır. Devletini korumak isteyen hükümdar adil kanun yapmak zorundadır.” Yusuf Has Hacip

İlk siyasi oluşumlarda, her türlü hukuki iş, gelenek hâline gelmiş kurallara göre düzenleniyordu Daha sonraki zamanlarda örf ve âdetlerden oluşan geleneksel hukuk kuralları yazılı hâle getirilmiştir.

Roma İmparatorluğu’ndaki hukuk:                                                                                                                               Roma şehrinin kuruluş tarihi olarak kabul edilen MÖ 753 yılından Doğu Roma İmparatoru Justinianus’un (Jüstinyanus) 565 yılında ölümüne kadar geçen sürede Roma ve egemenliği altındaki ülkelerde uygulanmış olan hukuka Roma hukuku denir.                                Roma hukuku, bugünkü Avrupa ülkelerinde uygulanan hukuk sisteminin temelini oluşturur. Bu hukuk sisteminin ilk basamağı “12 Levha Kanunları”dır. Patricilerin uygulamalarına karşı çıkan pleplerin ayaklanmaları ile bu kanunlar gündeme gelmiştir.                                                                                                                                                  Pleplerin ayaklanmaları bastırmak amacıyla kanunlar ıslah edilerek ilk defa yazılı hâle getirilmiştir.               Bu kanunlarla Roma halkının görev ve sorumlulukları, halk arasındaki ilişkiler gibi pek çok konuya açıklık getirilmişti

12 Levha Kanunları • Bir kimse, kendisine borçlu olan kişiyi hâkim (majistra) önüne götürürse ve borçlu borcunu ödeyemezse muayyen şekillere riâyet ederek ona el koyar, evine götürür ve zincire vurur. Muayyen zaman içinde yine ödeyemezse öldürebilir veya köle olarak satabilir.                                   İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi • Madde 4- Hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz, kölelik ve köle ticareti her türlü biçimde yasaktır. • Madde 5- Hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve ceza verilemez.

Justinianus Kanunları madde madde yazılmamış, belli olaylar için verilmiş somut örneklerle kanun maddeleri anlatılmıştır. Bu kanunlarla hukuk kurallarında ilk defa kamu ve özel hukuk ayrımı yapılmıştır. Özellikle aile, kişi ve miras hukuku konularındaki düzenlemeler, günümüz medeni hukukunun temelini teşkil etmektedir.

JUSTİNİANUS KANUNLARI’NDA AİLE HUKUKUNA DAİR ÖRNEKLER                            • Kişiler evli olduklarını önceden yapılmış drahoma adı verilen bir sözleşmeyle ya da kilise görevlisi ve tanıklar huzurunda evlenme iradelerini beyan ederek ispat eder.                                                                                                                                                    • Çocuğun evlilik esnasında doğumu soyunun sıhhati için yeterli değildir.                                           Babanın doğumdan sonra kendisine gösterilen çocuğu kabul etmesi gerekir. Baba kabul etmezse çocuk sahipsiz olur, evden atılabilir veya öldürülebilir.                                                                                                                                İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi • Madde 25- Ana ve çocuk özen ve yardım görme hakkına sahiptir. Bütün çocuklar evlilik içinde veya dışında doğsunlar aynı sosyal korunmadan faydalanırlar.

 suçluyu arındırma, iyileştirme ve korkutma amacı vardır.

Bu kanunlarda hapis cezası uygulaması yoktu, bunun yerine suçluların manastırlara kapatılması tedbirine başvurulmuştu.

J CEZA HUKUKUNA DAİR ÖRNEKLER                                                                                           • Bir kimse diğerinin bedenine zarar verirse veya bir şey çalarsa zarar gören şahıs, zararın telafi edilmesini isteyebilir ve bu tazminat para ile ödenirdi. Örneğin el veya sopa ile kemik kırılmışsa ve zarar gören kişi hür ise 300, köle ise 150 Roma parası ödenir.                                                                                        Suçtan zarar gören kişinin tazminat dışında, işlenen suça karşılık ceza istemeye hakkı yoktur. Cezayı talep etme hakkı devletindir.                                                                                                                                    • Başkalarının sağlığını ve hayatını kötü etkileyecek sihir ve büyü, başkasına ait ürünün kötü olması için edilen dualar ölümle cezalandırılır.

“Cengiz Han Yasası” veya ”Büyük Yasa” denilmiştir. Cengiz Han Yasası nesilden nesile aktarılan Türk ve Moğol törelerinin yazılı hâle getirilerek düzenlenmiş şeklidir.

Cengiz Han’ın Otuz üç defter hâlinde düzenlendiği varsayılan bu yasalar, İslamiyet’i kabul eden Moğol hanedanları tarafından da uygulanmıştır.

                                                        • Kasten yalan söyleyen, sihirbazlıkla uğraşan, casusluk yapan, kavga etmekte olan iki şahıs arasına girerek onlardan birine yardım edenlerin cezası ölümdür.                                                                                               • Yemek yemekte olan adamların yanından geçen adam, derhal attan inmeli, yemek yiyenlerin müsaadesini almaksızın yemeğe oturmalı, yemek yiyenler de buna mâni olmamalıdır.                                                                                                                  • Vazifesini ihmal eden askere, sürgün; av esnasında avı kaçıran avcıya, dayak ya da ölüm cezası verilir.                                                                                                                                                                           • Ölüm cezasına çarptırılan kişi diyet vererek ölüm cezasından kurtulabilir.                                                                   • Bir kimsenin evinde çalınmış at bulunduğu takdirde bu kimse atı sahibine iade etmeye ve bundan başka, atın sahibine ceza olarak da dokuz at vermeye mecburdur. Eğer çalan bu cezayı ödeyecek durumda değilse bunun yerine çocuklarını vermeye mecbur edilir. Çocukları da yoksa kendisi idam cezasıyla cezalandırılır.                                                                                                                                                         • Baba öldüğü zaman yaşça büyük olanlar fazla hisse alırlar. En küçük oğul babasının evinde kalır. Çocukların derecesi, analarının derecesiyle tayin olunur.

insanoğlu tarih boyunca hukuk kurallarını da geliştirmiştir. Böylece evrensel hukuk ilkeleri doğmuş fakat bu kanunlar tüm toplumlar tarafından aynı şekilde uygulanmamıştır.

                                ÖDEV SORULARI
1.Batı Roma İmparatorluğu'nun yıklımasıyla Avrupa'da oluşan siyasi boşluk ne şekilde doldurulmuştur?
c.Batı Roma İmparatorluğu’nun 476’da yıkılmasından Batı Roma İmparatorluğu’nun bıraktığı boşluğu Katolik kilisesi ve feodal sistem doldurmuştur
2.skolastik felsefe ve Feodalite(Derebeylık) nedir?Tanımlayınız.
C:Feodalite güçlü savaş lordlarının egemen güç kabul edildiği, zayıfların kendilerini efendilerine emanet ederek kar şılığında sadakatle hizmet sözü verdikleri bir toplum yapısıdır.
SKOLASTİK FELSEFE:ORTA ÇAĞ BOYUNCA AVRUPADA GÖRÜLEN DİNE DAYALI DÜŞÜNCE SİSTEMİ.
3.Roma Hukuku neye denir?Tanımlayınız.
C:Roma şehrinin kuruluş tarihi olarak kabul edilen MÖ 753 yılından Doğu Roma İmparatoru Justinianus’un (Jüstinyanus) 565 yılında ölümüne kadar geçen sürede Roma ve egemenliği altındaki ülkelerde uygulanmış olan hukuka Roma hukuku denir. 

4.12 Levha Kanunlarının yazılma amacını yazınız.
C:PLEPLERLE PATRİCİLER ARASINDAKİ ÇATIŞMALARI ÖNLEMEK
5.Justinianus Kanunları’nda suç ve ceza sisteminin amaçları nelerdir?Yazınız.
C: Suçluyu arındırma, iyileştirme ve korkutma amacı vardır
6.JUSTİNİANUS KANUNLARI’NDA Kİ AİLE HUKUKU İLE İLGİLİ KANUN MADDELERİNDEN İKİ, ÖRNEK YAZINIZ.
C: Kişiler evli olduklarını önceden yapılmış drahoma adı verilen bir sözleşmeyle ya da kilise görevlisi ve tanıklar huzurunda evlenme iradelerini beyan ederek ispat eder.                                                                                                                                                    • Çocuğun evlilik esnasında doğumu soyunun sıhhati için yeterli değildir.                                           Babanın doğumdan sonra kendisine gösterilen çocuğu kabul etmesi gerekir. Baba kabul etmezse çocuk sahipsiz olur, evden atılabilir veya öldürülebilir.

7.Moğol İmparatorluğu'nun hukuk ve askerlik işlerini düzenleyen kanunlara ne isim verilerdi?
C:Cengiz Han Yasası” veya ”Büyük Yasa” denilmiştir
8.CENGİZ YASASI’NDA AİLE HUKUKUNA VE CEZA HUKUKUNA DAİR İKİ ÖRNEK VERİNİZ.

C:• Kasten yalan söyleyen, sihirbazlıkla uğraşan, casusluk yapan, kavga etmekte olan iki şahıs arasına girerek onlardan birine yardım edenlerin cezası ölümdür.                                                • Yemek yemekte olan adamların yanından geçen adam, derhal attan inmeli, yemek yiyenlerin müsaadesini almaksızın yemeğe oturmalı, yemek yiyenler de buna mâni olmamalıdır.                                                                                                                                       • Vazifesini ihmal eden askere, sürgün; av esnasında avı kaçıran avcıya, dayak ya da ölüm cezası verilir.                                                                                                                                                                          • Ölüm cezasına çarptırılan kişi diyet vererek ölüm cezasından kurtulabilir.