11.SINIFLAR

İLK VE ORTA ÇAĞDA ORDU

  İLK VE ORTA ÇAĞDA ORDU 
                                                                                                                                                            
İlk Çağ’dan itibaren ordular, devletin en önemli unsurlarındandır.                                          Ordunun temelini   oluşturan unsurlar şunlardır;  1.teşkilat,2. teçhizat 3. doktrin

                                                                 Teşkilat                                                                                                                                                                         Askerî organizasyon içindeki emir komuta zinciri, beraberinde verilen görevleri ve bu görevleri yerine getirenlerin oluşturduğu teşkilatı doğurmuştur.  Sümerlerde askerlik soylulara ait bir meslektir. Ancak  savaş zamanı bütün erkekler asker sayılırdı.                                                                           Asur ordusu ücretli askerlerden, gönüllülerden ve krala ait kentte oturan ve masrafları kral tarafından karşılanan hür erkeklerden oluşurdu. İhtiyaç hâlinde bütün erkekler askere çağrılırdı.          Mısır ordusu yerel askerî birliklerden ve paralı askerlerden oluşurdu. Sınır boylarında kendilerine arazi verilen kişiler, ihtiyaca göre kralın muhafız alayında görev alırdı.                      Nil’de ve denizlerde kullanılan yelkenli ve kürekli savaş gemilerine de sahip olan Mısır İmparatorluğu, güçlü donanmasıyla Kızıldeniz’de etkili olmuştur.                                                     Hititlerde eli silah tutan her erkek savaş zamanında asker sayılırdı. Ancak kralın muhafızlığını yapan bir askerî kadro her zaman vardı ve ihtiyaç hâlinde paralı askerler de orduya alınırdı.  Urartularda ise ordu başta piyade kuvvetlerinden oluşmuşsa da siyasi yapının merkezî bir devlete dönüşmesi ile esirlerden de asker temin edilmeye başlanmıştır.                                               Perslerde askerlik  zorunluydu. Başkomutanlar ve rütbeliler soylulardan seçilirdi.                              Pers Ordusu , 1.Merkezî güçler 2.Satraplık orduları3. Paralı askerler den oluşurdu.                                                                                                                                           Disiplini ile ün salmış Roma ordusunun temeli legionlardan (lejyon) oluşmaktaydı.                                                                                                                                                                  Her Roma vatandaşı 46 yaşına kadar asker sayılırdı. Savaş zamanında senatonun belirlediği sayıda kişi, silah altına alınırdı.                                                                                                              Roma donanmasında genellikle iki sıra kürekli, dar ve hareket yeteneği fazla gemiler ile yelkenliler bulunmaktaydı ve Romalılar donanma üstlerine de sahipti.

                                          Teçhizat

Teçhizat, savaş araç ve gereçleri demektir. Ayrıca bunların imalatını, geliştirilmesini, ulaştırılmasını ve depolanmasını da kapsar.

İlk Çağ orduları 1. piyade2.Süvari 3.Savaş arabalı askerlerden oluşurdu. Bu askerler silah olarak ok, yay, kalkan, mızrak, topuz, balta ve kılıç gibi silahlar kullanırdı. Kuşatmalarda mancınık, kule ve koçbaşları da kullanılmıştır

 Pers ordusunda                                                                                                                         1.Savaş baltaları :uzun, ince saplı ve keskin ağızlıdır.                                                                   2.Oklar: kamış ya da ince çubukların ucuna üçgen şeklinde bölmeli bronz uçların takılmasıyla yapılmıştı.                                                                                                                                    3.Mızraklar :2,5-3 metre uzunluğundadır                                                                                          Persler  savaşta mızrakların yanı sıra çok çeşitli silahlar kullanmışlardır. Bu silahların çoğu Med, Yunan, Mısır ve İskit kökenlidir. Bunları en önemlisi 34-35 santimetre uzunluğunda düz, sıklıkla demirden yapılmış çift yüzlü kısa bir kılıçtır.                                                                            Perslerde, uzun mızraklara tutturulmuş parlak renklerle boyalı bayraklar görülmektedir.                                                                                                                                                        Bayraklar, savaş alanında düzenin işareti olarak ya da saldırı sinyali olarak kullanılmıştır.     Savaş arabaları, savaş alanında ya da destek kuvvetlerinin beslenmesi için iaşe taşımakta önemli rol oynamışlardır.                                                                                                                               Perslerin kara ordusunu yanı sıra Fenike, Mısır asker gemilerinden oluşan bir donanmaya da sahip oldukları bilinmektedir

                             Doktrin (Strateji ve Taktik)                                                                         Ülkenin silahlı gücü olan ordunun, kontrolü, sevki ve idaresi gereklidir. Doktrin denilen bu fikir yürütme sürecinde kültür, örf, âdet, eğitim, strateji, tatbikat-av ve kurallar etkili olmuştur.        Orduları farklı kılan özellikler; savaş meydanındaki hareket yeteneği, saldırı ve savunma gücüdür     Savaşlarda asıl sonuç kent kuşatmalarından ziyade meydan savaşlarında alınmaktaydı. Meydan savaşlarında piyadelerden oluşan birliklerin düşmanın savaş arabalarına direnme gücü, savaşın kazanılmasında etkiliydi                                                                                                                 Devletler, savaşlarda düşmanlarını alt edebilmek için farklı savaş stratejileri üretmiştir.              Örneğin düzenli kentlere ve devlete sahip olmayan Kaşkalara karşı Hititler, değişik bir savaş stratejisi uygulamak zorunda kalmıştır. Çünkü Kaşkaların yaşadığı coğrafya dağlıktı ve bu bölgede Hititlerin savaş arabaları etkisiz kalıyordu. Bu nedenle Hititler, Kaşkalarla savaşırken ani baskınlara ve kuşatmalara yönelmiştir.                                                                                          Pers ordularının başarılı olmasında gelişmiş bir yol ve haberleşme ağına sahip olmaları önemli bir etkendi. Savaş stratejisi olarak Persler, öncelikle okçuların ve sapancıların atışları ile savaşa başlar, ardından ağır silahlı askerler ve süvariler ile karşı tarafın ordusunu kanatlardan çökertmeye çalışırdı. Fakat bu taktik zırhlı, uzun mızraklı, geniş kalkanlı piyadelerle güçlü bir savunma oluşturan ve yakın dövüş konusunda üstünlüğü bulunan Yunan ordusuna karşı etkisiz kalmıştı.        Güçlü ve disiplinli bir orduya sahip olan Roma İmparatorluğu, büyük bir coğrafyanın hâkimiydi bundan dolayı askerî birliklerin kilometrelerce uzaklıktaki yerlere sevk ve idaresinin yapılabilmesi  iyi bir askerî organizasyonla  olabilirdi.. emniyet amaçlı portatif ordugâhlar kurmuştur.                                                                                                                                                 Pers ordusunda eğitime 16 yaşından itibaren başlanır ve bu eğitim 10 yıl sürerdi.                        Mısır ordusunda kuvvete dayalı askerî anlayışın yerini, savaş taktiklerine dayanan eğitim anlayışı almıştı. Türklerdeki sürek avları da savaş eğitiminin önemli bir parçası olmuştur.

            Ödev Soruları
1.Ordu nedir?Tanımlayınız.
C:Bir devletin silahlı kuvvetlerinin hepsine birden ordu denir.
2.Ordunun temelini oluşturan unsurları yazınız.
C:1.Teşkilat 2.techizat 3.doktrin
3.Pers ordusu hangi kuvvetlerden meydana gelirdi?
C:Pers Ordusu , 1.Merkezî güçler 2.Satraplık orduları3. Paralı askerler den oluşurdu
4.Roma Ordsunun temelini hangi birlikler oluşturur?
C: Lejyon birlikleri oluştururdu.
5.İlk Çağda ordular hangi birliklerden oluşurdu?
C:İlk Çağ orduları 1. piyade2.Süvari 3.Savaş arabalı askerlerden oluşurdu
6.Pers ordusunda kullanılan başlıca silahkarı yazınız.
Pers ordusunda                                                                                                                         C:1.Savaş baltaları  2.Oklar   3.Mızraklar 4.Kılıçlar
                                      

7.Doktrin ne demektir?Doktrin sürecinde etkili olan unsurlar nelerdir?
C:Ülkenin silahlı gücü olan ordunun, kontrolü, sevki ve idaresine denir. kültür, örf, âdet, eğitim, strateji, tatbikat-av ve kurallar etkilidir..
8.Savaşılacak alanların merkezden uzakta olması sebebiyle Romalılar nasıl bir uygulama yapmışlardır.
C:Romalılar emniyet amaçlı portatif ordugâhlar kurmuştur.