11.SINIFLAR

SEVRES ANTLAŞMASI

 

Sevr Antlaşması

18-26 NİSAN 1920'de toplanacak olan San Remo Konferansına katılarak belirlenen anlaşma maddelerinin Osmanlı Devletine duyurulması için İtilaf Devletleri Osmanlıdan bir temsilci gönderilmesini ister. Konferansa Tevfik Paşa başkanlığında bir heyet gönderilir, ancak Tevfik Paşanın antlaşma maddelerinin bağımsızlığı tehlikeye düşürücü niteliklere sahip olması sebebiyle bu düşüncesini bildirerek geri dönmesi söz konusudur.

 

 

Anlaşmanın derhal yürürlüğe girmesini isteyen Yunan kuvvetleri 22 Haziran 1920'de Balıkesir, Bursa, Uşak ve Nazilli'yi işgal eder. bunun yanı sıra Trakya'dan da saldırıya geçerek Tekirdağ'a kadar olan toprakları da işgal ederler.

 İstanbul Hükumeti antlaşmanın kabul edilmesine karar verir. 22 Temmuz 1920'de Saltanat Şurası toplanır. Saltanat Şurası'nda bulunan üyelerden sadece Rıza Paşa antlaşmanın kabul edilmemesi gerektiği yönünde oy kullanır. Bunun üzerine Bağdatlı Hadi Paşa, (Eski Maarif Nazırı )Rıza Tevfik Bey (eski Şura-yı Devlet (Danıştay) reisi)ve Bern Sefiri Reşat Halis Beyden oluşan şura Fransa'ya gider

10 Ağustos 1920’de Fransa’nın başkenti Paris yakınlarındaki Sevr (Sèvres) banliyösünde imzalanmıştır.

Antlaşma  Britanya İmparatorluğu, Fransa, İtalya, Japonya, Ermenistan, Belçika, Yunanistan, Hicaz Krallığı, Polonya,Portekiz, Romanya, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı, Çekoslovakya ile mağlup OSMANLI İMPARATORLUĞU arasında imzalandı.

SEVR ANTLAŞMASI MADDELERİ  

 

1.İstanbul Osmanlı Devleti'nin başkenti olarak kalacak, ancak Osmanlı devletinin antlaşma maddelerine uymaması durumunda İstanbul Türkler'den alınacaktır.

 2.Çanakkale ve İstanbul Boğazı her zaman tüm devletlerin gemilerine açık tutulacak,                                                           3.Uluslararası bir komisyon boğazları yönetecek; ancak bu komisyonda Türk üye bulunmayacaktır. Ayrıca bu komisyonun ayrı bir bütçesi ve bayrağı olacaktır.

 4.Anadolu'nun doğusunda iki yeni devlet kurulacaktır.

 

5.Ege Bölgesinin büyük bir bölümüyle İzmir Yunanlılara verilecektir. Ayrıca Midye-Büyükçekmece çizgisinin batısında bulunan Trakya bölümü de Yunanlıların olacaktır.

 

6.Arabistan ve Irak İngiltere'ye verilecektir.

7.Antep, Mardin, Urfa ve Suriye Fransa'ya verilecektir. Ayrıca Adana'dan Kayseri ve Sivas'ın kuzeyine kadar uzanan bölge de Fransa'nın nüfusu altında bulunacaktır.

 

8.İzmir bölgesi dışında bulunan tüm Batı Anadolu, Afyon'dan Kayseri'ye kadar olan bölümün güneyinde kalan topraklar İtalyan nüfuz bölgesi olacaktır.

 

9.Osmanlı Devletinin askeri gücünün sınırı 50.700 olacaktır. Ayrıca ordunun ağır silah ve uçakları bulunmayacak, deniz kuvveti de 13 savaş gemisi ile sınırlı olacaktır.

 

9.Azınlıklara geniş haklar verilecektir.

 

10.Mali ve adli ayrıcalıklar en ağır şekilde müttefik devletlere açık olacaktır.

SEVR ANTLAŞMASININ SONUÇLARI

  • Antlaşma, Türk milletinin mücadele gücünü ve kararlılığını artırmıştır.
  • Antlaşma, Mebusan Meclisinde onaylanmadığı için yasal dayanaktan yoksun kalmıştır.
  • 19 Ağustos 1920'de toplanan TBMM, bu antlaşmayı imzalayanların ve bu antlaşmayı onaylayanların vatan haini sayılmalarını kabul etmiştir.
  • TBMM, bu antlaşmayı tanımadığını ilan etmiştir.
  •  
  • Antlaşma, 1. Dünya Savaşından sonra uygulamaya konulamayan tek anlaşma olmuştur.

SEVR ANTLAŞMASININ ÖNEMİ

  • Bu antlaşma Osmanlı Devletinin imzalamış olduğu son antlaşma olarak tarihe geçmiştir.
  • Mebusan Meclisinin onayından geçmemiş olması sebebiyle hukuken geçersiz bir antlaşma olarak görülür.
  • İmzalandığı halde yürürlüğe girmemiş bir antlaşmadır.
  • Osmanlı Devletinin fiilen sona erdiği antlaşmadır.